حمایت از کالای ایرانی
حمایت از کالای ایرانی با حرکتهایپوپولیستی نمیشه. به فرض اسماعیل آذر زیردستی و خودکار رو دور انداخت، عینک،دوربین و دکمه های لباسش رو چه میکنه؟ درواقع تولید داخل نبودن بعضیاشون، ایرادینداره و منافاتی هم با حمایت از تولیدملی نداره!
حمایت از تولید ملی با ملی گراییاقتصادی متفاوته. ملی گرایی اقتصادی به نفع تولید کننده نیست چراکه انزوای بیشتر واز دست دادن بازار جهانی رو همراه داره، به نفع خریدار نیست چراکه حق انتخاب کمتریتوی بازار غیر رقابتی داره و به نفع ملی هم نیست چراکه در تناقض کامل با اقتصادآزاد هست.
اگر چیزی رو تولید کنیم که بهتر وارزانتر تولید میکنیم و اونچه که نمیتونیم رو از تولیدکننده‌ای که بهتر و ارزانترتولید میکنه وارد کنیم نه تنها ضرر نمیکنیم بلکه پولدارتر هم میشیم.
حمایت کننده و تحریم کننده، انتظارحماسه دارن از بازار مصرف. برانگیختن عرق ملی و حس ناسیونالیستی موثر نیست همونطورکه درمورد تحریم خودرو داخلی مؤثر نبود. از جامعه واقعی با آدما و نیازهای واقعی،نمیشه انتظار جامعه آرمانی داشت بخصوص که بی اعتماد، ناامید، سرخورده و سرکوب شدهباشن.
احتمالاً این روزا وام و منابع زیادی باعنوان حمایت از کالای ایرانی اختصاص داده میشه و بازار و اقتصاد بیشتر از قبلسیاسی و امنیتی میشه اما با دستور و اجبار نمیشه، نیاز به دانش، تخصص، آزادی والبته تحمل ریاضت اقتصادی داره.
اینکه با عنوان حمایت از تولید ملی، ازبازار مصرف انتظار داشته باشین تولیداتی با کیفیت پایین و قیمت بالا بخرن، در واقعحمایت از حماقت ملی و به هدر دادن سرمایه و منابع ملی هست.
ممنوعیت یا افزایش تعرفه واردات، سببپیشرفت تولید ملی نمیشه، بلکه باعث افزایش قاچاق، افزایش فساد مالی، فرار مالیاتی،افزایش قیمت نهایی کالا و خروج ارز بیشتر به‌واسطه عدم خرید مستقیم و عمده ازتولیدکننده خارجی و نهایتاً کاهش قدرت خرید خریدار ایرانی میشه.
اول باید تعریف درستی از تولید ملیداشته باشیم و بعد درمورد حمایت از تولید صحبت کنیم. لزوماً تولید هرچیزی داخلکشور به نفع ملی ما نیست چه برسه به حمایت از تولیدش. ما باید چیزی تولید کنیم کهبا کیفیت بالاتر و قیمت پایینتر از بقیه میتونیم تولید کنیم.
تولیدی که دسترسی ارزان به مواد اولیهباکیفیت و دانش بومیش نداریم، حاصلش محصول گرون و بی کیفیت میشه و تحمیلش بهخریدار با عنوان حمایت از کالای ایرانی این صنعت رو نجات نمیده، اگرهم بده صنعتیزیانده هست و تولیداتش، تولیدملی نیست و ضرر ملیه، آینده‌ای هم براش نمیشه متصوربود.
تولیداتی هم هستند که بواسطه یارانهانرژی، خلاء قوانین یا مالکیت سنتی منابع، تولید میشن. تولیدی که به محیط زیستصدمه میزنه و یا بعضی محصولات کشاورزی که تولیدشون آب فراوان نیاز داره با درنظرگرفتن خطر جدی کمبود منابع آب، حماقت ملی و خودکشی برنامه ریزی شده هست نه تولیدملی.
کاری که دولت در حمایت از کالای ایرانیمیتونه انجام بده اینه که کاری انجام نده، درواقع کارهای اضافی رو دیگه انجام نده.وظیفه دولت حمایت از بازار آزاد، آزادسازی اقتصادی (در قالب لیبرالیسم)، سپردنوظایف به سازمانهای مردم نهاد و اتحادیه‌های صنفی و قبول مسئولیت مسائل کلاناقتصادیه.
1. حکومت باید قبول کنه اقتصاد برپایه عرضه وتقاضا کار میکنه. حل مسائل خرد اقتصادی به عهده سازمانهای مردم نهاد و اتحادیه‌هاس.دولت مسئول قیمت گذاری روی پیاز، سیب زمینی، لبنیات، شوینده‌ها و ... نیست و مردمهم مسئول زنده نگهداشتن بانکها، خودروسازها و صنایع زیانده از جیب خودش نیست.
اینکه قیمت محصولات با برند و کیفیتمتفاوت، یکسان باشه، به نفع تولیدکننده و خریدار نیست. حذف کنترل قیمت اجازه میدهتا تولیدکننده براساس هزینه، برند، توان تولید و تقاضای بازار قیمت بذاره و عرضهکنه و برای به دست آوردن بخش بزرگتری از بازار با تولیدکننده داخلی یا خارجی رقابتکنه.
وقتی قیمت کالا رو بجای عرضه و تقاضا،زور و دستور مشخص کنه، تولیدکننده توان استفاده از مواد اولیه با کیفیت و تولیدمحصول با کیفیت رو نداره، اگر هم داشته باشه دلیلی برای این کار نمبینه. از طرفینیروی دولت صرف کنترل قیمت شده و توان و توجیه کافی برای کنترل کیفیت نداره.
هزینه نیروی کار، مواد اولیه و تولیدهمگام با تورم بیشتر میشه اما تولید کننده اجازه افزایش قیمت نداره تا مبادا بهپروپاگاندای دولت صدمه وارد بشه، لذا حقوق، توان خرید و کیفیت زندگی نیروی کارکاهش پیدا میکنه و استقبال از سرمایه گذاری در تولید به جهت زیاندهی و ریسک بالا،کمتر میشه.
گزینه‌ای جز بازسازی و آزادسازی اقتصادیوجود نداره و به تأخیر انداختنش به نفع هیچکس نیست. شوروی بازسازی اقتصادی(پرسترویکا) رو به قدری دیر شروع کرد که دچار رکود اقتصادی شدید و قحطی شده بود.کوبا و شیلی هم نوعی از آزادسازی نئولیبرالیسمی رو تجربه کردن که به معجزه شیلیمعروف شد.
2. دولت نباید از صنایع زیانده حمایت کنه.ادامه حیات صنایع زیانده به نفع ملی نیست. ارائه آمار اشتغال صنایع توجیه کافیبرای ادامه حیاتشون نیست برخی به قدری زیانده هستن که اگر تمام شاغلین اون خونهنشین بشن و از بیمه و خزانه حقوق بگیرن، بازهم ضرر کمتری به اقتصاد ملی وارد میشه.
حمایت از تولیدی که درآمدزایی نداره وبا کمک دولت به حیاتش ادامه میده و مردم از جیبشون و گاها با جونشون مابه تفاوتقیمت و کیفیت رو میدن به نفع ما نیست. انگلیس تولیدکننده مطرح خودرو نیست و دیگههیلمن تولید نمیکنه اما از اقتصادهای برتر دنیاس و مردمش خودرو باکیفیت آلمانیسوار میشن
بزرگ‌ترین دشمن تولیدملی سیاست اشتباهدولت و حکومت هست و نه مردمی که رغبتی به خرید محصول بی کیفیت و گران برای حمایتاز تولیدکننده داخلی ندارن بخصوص در شرایطی که تولیدکننده نیازی به رقابت، افزایشکیفیت، ارائه خدمات پس از فروش مناسب و یا پاسخگویی به مصرف کننده نمیبینه.
3. دولت باید به سمت تجارت آزاد بره، باکشورهای دیگه بصورت دو یا چند جانبه برای حذف عوارض واردت مذاکره کنه تا بازارمصرف بزرگتری برای تولیدات ایرانی و دسترسی مصرف کننده داخلی به محصولات باکیفیت وارزان رو فراهم کنه. اینکار از فساد مالی، قاچاق و خروج ارز اضافی جلوگیری میکنه.
4. دولت و نهادهای شبه دولتی باید ازسرمایه گذاری در صنایع خرد دست بکشند. وظیفه دولت سرمایه گذاری در زیرساختها وصنایع بالادستی هست. صنایع خرد رو باید به بخش خصوصی بسپره و یا با ایجاد ثباتسیاسی، ارائه طرحهای تشویقی و کاهش ریسک سرمایه گذاری اقدام به جذب سرمایه گذارخارجی کنن.
هیچ محصول و خدماتی عرضه و تولید نمیشهمگر اینکه تقاضا و بازار مصرفش وجود داشته باشه و ادامه حیات تولیدی که تقاضاشوجود نداره یا تولیدش با نیاز بازار هماهنگ نیست، سبب هدر رفت زمان و صدمه به اقتصادمیشه و هیچ توجیهی نداره.
میلیون‌ها مصرف کننده و تولید کنندهآزاد درخصوص نیازشون و نحوه رفع نیازشون اشتباه نمیکنن اما متخصص نیستن و امکاناتقانونگذاری، نظارت و کنترل رو ندارن بنابراین وظیفه دولت نظارت بر رقابت و کنترل وبهینه سازی حداقل استانداردهای کیفی تولید محصول و ارائه خدمات هست.
در حمایت از تولید باید متوجه باشیمخرید کالا و خدمات یارانه‌ای به ضرر ملی و شخصی ماست. مابه تفاوت رو بشل بدتری وبه مقدار بیشتری پرداخت میکنیم. کنترل قیمت، ممکنه تورم رو مصنوعی پایین نگهدارهاما رقابت و کیفیت رو نابود میکنه و باعث کاهش اشتغال، کاهش حقوق و کاهش قدرت خریدمیشه.
آزادسازی اقتصاد، موقتاً باعث افزایشتورم میشه اما تنها راه نجات از این وضعیته، اعتراضات دی ماه انتخابهای زیادی برایدولت نذاشته و قدرت ریسکش رو پایین آورده ولی معتقدم دولت هنوز پشتوانه و فرصتکافی برای این کار داره به شرط اینکه درست و شجاعانه عمل کنه.
-----
ولقان حسینی
@volghan